Fotografie door Nienke van Denderen.

Pieter Grinwis (1979) is opgegroeid op een akkerbouwbedrijf op Goeree-Overflakkee en is sinds 2021 Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. In de Tweede Kamer is hij portefeuillehouder Financiën & Fiscaliteit, Klimaat, Energie & Economie, Wonen & Ruimte, LVVN en Infra & Water. Hij is getrouwd en woont met zijn vrouw en vier kinderen in Den Haag.

Wat zijn volgens u de grote opgaven voor de komende jaren in Nederland?

De landbouw in den brede en zeker ook de plantaardige sector is een geweldige sector. Ik ben er zelf in opgegroeid. Ik woon nu dicht bij het Westland en heb mijn blik behoorlijk verbreed, ook richting glastuinbouw. Ik ben erg onder de indruk van de innovatiekracht. Ik hoop dat de overheid de komende jaren nog veel meer een beroep gaat doen op dat vakmanschap en het ondernemerschap van heel veel agrarische ondernemers positiever gaat waarderen. We moeten een beweging maken van het lastig vallen van deze ondernemers met middelvoorschriften naar werken met doelvoorschriften. Ik daag boeren en tuinders liever uit om emissies terug te brengen en daarbij ruimte te geven aan boeren en tuinders om een eigen mix van maatregelen te treffen, afhankelijk van het gebied en de onderneming. Boeren en tuinders zien als ondernemers en het vertrouwen geven, dat zou het doel moeten zijn.

Hoe kijkt u aan tegen de groente- en fruitsector?

Ik vind de groente- en fruitsector een prachtige sector. Het is prachtig om te zien welke productiviteitgroei er de afgelopen jaren in de sector heeft plaatsgevonden. Automatisering en robotisering gaan door en kunnen deels een antwoord zijn op de huidige behoefte aan arbeidsmigranten. Het is ook voor de groente- en fruitsector belangrijk om het CTGB uit te breiden, want willen we de toelating van effectievere middelen met een lage milieudruk versnellen, dan moet je wel boter bij de vis doen. We zien de ziekten en plagen mede door klimaatverandering toenemen en tegelijkertijd wordt de gereedschapskist leger en leger. Zo kunnen we niet doorgaan. Er zit ook een kritisch punt richting de consument: als je tegenwoordig een supermarkt binnenloopt en langs de groenteafdeling loopt, zie je dat de sector fantastische producten voortbrengt. Tegelijkertijd voeden we consumenten ook wel met een schoonheidsideaal en zijn de eisen zo hoog dat er nog geen vlekje of vreemde vorm in het product te bespeuren mag zijn. Daarmee gaat niet alleen te veel goed voedsel verloren, maar dat maakt ook dat minder fraaie, maar even lekkere producten niet meer worden geaccepteerd.

Wat heeft u bereikt en/of wilt u bereiken in de Tweede Kamer?

We moeten af van het slot waarop Nederland zit. Uitdagingen op het gebied van klimaat, energie, water en stikstof zijn overkomelijk en vergen lef en besluitvaardigheid, maar door gebrek aan keuzes door de overheid wordt het steeds lastiger voor jonge ondernemers om in de sector te stappen. Daar maak ik me wel zorgen over. We hebben veel economische activiteiten die in onze Delta ruimte nodig hebben. Daarom is een krachtig ruimtelijke ordeningsbeleid nodig. Ik ben blij dat er een Nota Ruimte op Rijksniveau ligt. Daarin moeten we waken voor de kritische massa van het aantal boeren en tuinders, van productie en producten en de ruimte daarvoor in ons land. We moeten immers de ecosystemen die heel waardevol zijn, dus hele ketens van tuinders tot aan (toe)leveranciers en afnemers, in standhouden. Dat betekent dat we komende jaren en liefst morgen al de noodzakelijke knopen doorhakken. Als we geen keuzes maken, blijft Nederland op slot zitten!

Hoe wilt u de verduurzaming van de groente- en fruitsector vanuit de Tweede Kamer stimuleren meer in het bijzonder in de afzetketen (transport)?

De goede ondernemers mogen niet onder de kwade leiden. Als een akkerbouwer of tuinder kan aantonen dat vanuit zijn kas of akker bijvoorbeeld geen vies water wegstroomt, dan is het niet terecht dat zijn of haar gebruiksnorm omlaag wordt geschroefd terwijl hij of zij het goede doet. Je kunt denken aan een combinatie van doelsturing om ondernemers meer individueel te belonen en niet zomaar generiek te straffen zoals nu gebeurt met de aanwijzing van NV-gebieden.. We zouden ook meer naar maatwerkvergunningverlening op emissiebasis moeten bewegen in plaats van vasthouden aan depositiebeleid. Tegenwoordig hebben we met sensortechnologie/AI zoveel mogelijkheden in precisielandbouw; laten we er gebruik van maken en op die manier ondernemers tegemoet treden. Voor de tuinbouw heb ik nog wel zorgen over de energietransitie. De overheid heeft belangrijke randvoorwaarden op orde te brengen: ervoor zorgen dat warmtenetten snel worden aangelegd, het verzwaren van stroomnetten en ervoor zorgen dat niet alle CO2 onder de grond verdwijnt ten koste van de glastuinbouw. Tegelijkertijd beprijzen we wel de tuinbouw met ETS2 langzamerhand de markt uit. We zouden voor implementatie van ETS2 veel meer met onze buurlanden op moeten trekken en dat geldt ook voor de netwerktarieven.

Welke stappen wilt u ondernemen om gezonde voeding en meer in het bijzonder consumptie van meer groenten en fruit te bevorderen?

Het is mooi om te zien hoe de sector inspeelt op gezondheidstrends. Daar hebben we vanuit Den Haag veel te weinig oog voor. Laten we vanuit de aloude Hollandse traditie met de seizoenen mee-eten. Groenten en fruit van het seizoen kopen, is voor de consument de meest betaalbare oplossing, nog lekker ook en van dichtbij! Als een prijsprikkel zoals een 0% btw-tarief voor verse groenten en fruit kan helpen in gezonder eten, is dat een prima middel. Tegelijkertijd: als je groenten en fruit niet kan kopen, omdat het te duur is, dan is niet het probleem dat groenten en fruit te duur zijn, maar het inkomen te laag. We willen eerder voor koopkracht zorgen dan te willen beknibbelen op de prijs van groenten en fruit, omdat boeren en tuinders een eerlijke prijs verdienen. Het is aan de andere kant ook goed om suikers en vetten in producten te gaan belasten; die mogen relatief gezien wel wat duurder zijn. Het moet in ieder geval normaal zijn dat je elke dag voldoende groenten en fruit eet. Voedsel is iets waardevols, iets kostbaars. Dat moeten we met elkaar beseffen!