Energieprijzen en klimaatrecords hadden in 2023 hun weerslag op de handel in groenten en fruit. De productie van de belangrijkste Nederlandse glasgroente tomaat, kwam later op gang vanwege de hoge energieprijzen. Na een droog voorjaar volgde een natte zomer en een nog natter najaar. Al met al was er sprake van een lager volume groenten en fruit tegen een hogere prijs. Dit gaat op voor zowel productie in Nederland als afzet in binnen- en buitenland.
De productie van diverse glasgroenten, vooral tomaat, was in het begin van het jaar laag vanwege de hoge energieprijzen. Telers zijn later in productie gekomen. Het sterk wisselende weer heeft impact gehad op de productie van groenten en fruit in de vollegrond. De totale telersomzet van groenten en fruit steeg in 2023 met 9 procent naar €4,2 miljard. Ook de productie van groenten in Spanje had last van warmte, gevolgd door kou waardoor de productie later op gang kwam.
Meer sinaasappels uit Egypte
Nederlandse handelsbedrijven importeerden in het afgelopen jaar voor €10,6 miljard aan groenten en fruit. Dit was een stijging van 6 procent ten opzichte van 2022. Het betreft voornamelijk tropisch fruit, zoals blijkt uit de top-3: avocado, banaan en druif. In 2023 was een sterke groei te zien uit landen als Egypte (+63%), Colombia (+17%) en Zuid-Afrika (+12%). Vanuit Egypte en Zuid-Afrika kwamen vooral meer sinaasappels, terwijl uit Colombia meer avocado's zijn ingevoerd.
Helft naar de buren
De Nederlandse afzet van groenten en fruit in het buitenland daalde in gewicht met 2 procent. De afzetwaarde nam door een hogere prijs met 10 procent toe naar € 14,9 miljard. Naast afzet in eigen land zijn onze buurlanden Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk de belangrijkste afzetlanden; samen 51 procent van de totale afzet in het buitenland.
Meer naar Polen, Spanje en VK
In het afgelopen seizoen was er vooral een sterke afzetgroei te zien naar Polen (+23%), Spanje (+18%) en het Verenigd Koninkrijk (+11%). Naar elk van deze drie landen steeg onder andere de uienafzet. Daarnaast ging er voor een hoger bedrag aan avocado's naar Polen en Spanje. Naar het Verenigd Koninkrijk werden naast uien vooral meer paprika's en aardbeien verkocht.
Uien en wortels
De top-3 drie meest verkochte producten op basis van omzet in het buitenland in 2023: tomaat, avocado en ui. Nederlandse uien waren in 2023 gewild. In zowel 2022 als in 2023 viel de Nederlandse oogst van uien lager uit dan in de jaren ervoor. Het sterk wisselende weer gaf ongunstige groeiomstandigheden. Maar de vraag naar uien bleef groot. De Nederlandse afzet van uien in het buitenland groeide in omzet met 49 procent, als gevolg van hogere prijzen. Qua volume bleef de afzet naar het buitenland achter bij 2022. Vooral in de eerste helft van 2023 was er een brede vraag naar de Nederlandse ui binnen Europa. Zo steeg de vraag zowel uit het Verenigd Koninkrijk als Duitsland en Spanje. Ook wortels gingen in 2023 goed van de hand met een afzetgroei in omzet van 40 procent. Een krap aanbod leidde vooral in het voorjaar van 2023 tot hoge prijzen. Naast afzet in Nederland, is Duitsland de belangrijkste bestemming voor wortels.
Kortom, Nederland vervult nog altijd een belangrijke rol in de productie en beschikbaarheid van een breed assortiment groenten en fruit in eigen land en voor retailers en foodservice in ons Europese achterland.
